donderdag 4 oktober 2012

Korenmolenaars in de Recourt "Tieleman" tak

English summary: In the Dutch "Tieleman" Recourt branche, two 19th-century generations of windmillers producing grains for bakery products were characterized. The first miller operating a windmill was Anthony Recourt (1761-1825), who married Geertruij Smits in 1783. At the time of his marriage, he lived with his mother Geertuij Stoop & family in Dordrecht outside the Sint Jorispoort, were a number of relatives owned horticulturist land. It is not known yet what made him decide to become a windmiller. Probably he was not inspired by his father Hendrik Recourt. Hendrik seemed an agressive personality, having a drinking problem and who was admitted to the Dordrecht mental institution for several times.
Anthony Recourt alias Rekoert successively was a miller at Poederooijen (approx. 1800, "De Graanmolen"), Groot-Ammers (ao. "De Pauw" 1811- approx. 1820), Lopik (probably "Helpt Elkander", 1822) and Lexmond ("De Vier Gebroeders", 1824-1825). At least four of his children became miller or miller's wife: Geertruij, Arij (origin of the US decendants), Hendrik and Anthonie. Unfortunately, none of the windmills survived but traces can still be found such as the grinding stones of  "De Pauw" at the Educational Centre "Het Liesvelt". At this centre you can visit windmill "De Jonge Sophia", which was transported from Ottoland (1999) and restored using many original parts from various windmills, such as from De Pauw. (Due to strict food regulations, De Jonge Sophia does not produce corn flour for human consumption). Also the foundation stone of  "De Vier Gebroeders" is still visible nearby the highway A27.
Please find below illustrating photo's, most of which were derived from the Dutch Mill database (reference 2). You may also visit the website of Anthony and his family (references 4 and 9).

In de Nederlandse "Tieleman tak" zijn er twee generaties korenmolenaars. Met behulp van de kadastergegevens (ref. 1), de database van verdwenen molens (ref. 2) en de online DTB gegevens van Family Search (ref. 3) is een redelijk beeld van hun leven gekregen. De eerste korenmolenaar was Anthonij Recourt, geboren op 25 september 1761 te Dordrecht, die in zijn jeugd Thoontje werd genoemd (ref. 4). Hoe hij er toe gekomen is om molenaar te worden is nog onbekend, maar inspiratie van zijn vader Hendrik Recourt (Rekoert) lijkt onwaarschijnlijk. De beschikbare bronnen tonen een negatief beeld van deze man die slecht werk leverde, instabiel en zelfs agressief was. Hij is meermaals opgenomen geweest in het Krankzinnigen en Beterhuis te Dordrecht, waaronder in de periode mei 1788 - april 1789 (ref. 5).

















Voor zijn huwelijk met Geertruij Stoop woonde Anthonij nog in Dordrecht aan het Steltepaadje, buiten de Sint-Jorispoort. Dit tuinders / warmoeziersland keek uit op de Noordendijk waar o.a. de korenmolen Kijck over den Dijk staat. Wellicht heeft hij daar het vak van korenmolenaar geleerd? In de periode 1785 - 1796 zijn er 6 kinderen geboren te Dordrecht en het is nog niet duidelijk of Anthonij toen al korenmolenaar was.

Het spoor van Anthonij leidt vervolgens naar Poederooijen, waar hij korenmolenaar was van "De Graanmolen". In maart 1800 en juni 1802 zijn zonen Servaas en Antonie daar geboren. Op 1 februari 1805 gaat Anthonij een ruilovereenkomst aan met Dirk van der Wiel uit Gelkenes (Groot-Ammers) en wordt hij korenmolenaar aldaar (ref 6). Uit de huwelijksakte van zoon Hendrik en Bernardina van Tricht blijkt ook dat Anthonij in 1812 korenmolenaar te Gelkenes was (ref. 7).















Vanaf 1811 is Anthonij molenaar van korenmolen De Pauw, afkomstig uit Zaandam en per schip getransporteerd naar Gelkenes (Groot-Ammers). Van de onderkant werd 20 voet afgezaagd en de molen kwam op een stenen onderbouw te staan. De Pauw is in 1926 afgebroken, maar de stenenonderbouw is tot 2004 intakt gebleven (ref. 8).





















Onderdelen van de molen zijn verhuisd naar het korenmolen "De Jonge Sophia" bij streekcentrum Het Liesvelt, waaronder oude molenstenen. Nakomeling Luc Recourt poseert op een voormalige De Pauw molensteen en krijgt uitleg van molenaar Frits Vermaat omtrent het werkingsmechanisme van de molen (foto's sep. 2012).



























Zeker vier kinderen van Anthonij zijn ook korenmolenaar of korenmolenaarsvrouw geworden.

(1) Geertruij, geboren in 1785 (Dordrecht) en gehuwd met molenaar Hendrik van Tuijl in 1803 te Dordrecht.
(2) Arij (1788, Dordrecht), korenmolenaar en later schipper, gehuwd met Cornelia de Boer in 1813 te Ransdorp.
(3) Hendrik, korenmolenaar bij verschillende molens in Noordeloos, Giessen-Nieuwkerk, Lopik en Dubbeldam. De laatste molen "De Zouw" te Dubbeldam is op 11 november 1839 s'avonds om half zeven afgebrand, waardoor Hendrik, zijn vrouw Barnerdina van Tricht en zijn 7 nog thuiswonende kinderen al hun bezittingen verloren (ref. 9).
(4) Antonie trouwde met Elizabeth Molenaar (1822, Lopik) en werd afwisselend korenmolenaar en broodbakker te Reeuwijk, Hoenkoop, Goudriaan, Lopik, Jaarsveld, Hagestein, Hoenkoop, Willige Langerak en Schoonhoven. Anthonie Rekoert en Elizabeth Molenaar zijn stamouders van de Schoonhovense Rikkoert familie.

Tijdens het huwelijk van zoon Anthonie in 1822, blijkt vader Anthony korenmolenaar in Lopik te zijn. Waarschijnlijk betreft het molen "Helpt Elkander", die in 1832 op naam staat van zoon Hendrik (ref. 10).






















Anthonij is op 22 juli 1825 te Lexmond overleden en blijkbaar was hij toen korenmolenaar aldaar (is wat moeilijk te lezen vanaf ongeveer midden, ref. 11).

.. verwelke ons hebben verklaard dat op de tweeëntwintigste julij des avonds om elf uren is overleden Anthonij Rekoert Korenmolenaar oud eenenzeventig jaren geboren van de Dordrecht en thans gewoond hebbende en overleden te Leksmond in de huizinge staande bij den Korenmolen zonder nommer aldaar gehuwd geweest met Geertrui Smits welke nog leeft .... 





















Zeer waarschijnlijk betreft het korenmolen "De Vier Gebroeders", waarvan de eerste steen is gelegd op 23 maart 1824 (ref. 12). In de Opregte Haarlemsche Courant van 20 augustus 1825 wordt de molen te koop aangeboden door Arie Rekoert (toevoeging Jan. 2014). Deze Arie was waarschijnlijk de zoon van Anthonie (zie ook webpagina).


















Zijn vrouw Geertruij Smits is na het overlijden van haar man weer naar Lopik verhuisd, waar zonen Servaas en Antonie molenaars waren.
De molen te Lexmond is op 7 juli 1894 verbrand en daarna weer opnieuw opgebouwd (woonhuis bleef toen gespaard). In 1973 werd de romp gesloopt voor de aanleg van de rijksweg A27 (ref. 12). De eerste steen van deze molen is ingemetseld in het talud van de A27 bij Lexmond.

















Woonplaatsen Anthonij Recourt (Rekoert) en Geertruij Smits, periode 1783-1825.





Anthonij Recourt is in 1761 geboren te Dordrecht en heeft in zijn jeugd 2 jaar in Gouda gewoond (1766-1768). Daarna is het gezin weer naar Dordrecht verhuisd.

(A) Ten tijde van zijn huwelijk met Geertruij Smits (7 maart 1783), woonde Anthonij aan het Steltenpad te Dordrecht (Warmoeziersland buiten de Sint Jorispoort).
(B) Tot 1805 was hij korenmolenaar op De Graanmolen te Poederooijen en hij heeft toen zijn molen geruild met de molen van Dirk van der Wiel uit Gelkenes (Groot-Ammers).
(C) 1805 tot voor 1822:  Korenmolenaar te Gelkenes, vanaf 1811 op molen De Pauw. Anthonij en zoon Arij hebben in 1813 ook nog kort gemalen op de korenmolen van Ransdorp (ref 13).
(D) 1822: Korenmolenaar te Lopik, waarschijnlijk molen Helpt Elkander.
(E) 1824-1825: Tot aan zijn overlijden was Anthonij korenmolenaar te Lexmond, waarschijnlijk op De Vier Gebroeders. Zijn zoon Arie Rekoert heeft de molen waarschijnlijk verkocht. Weduwe Geertruij Smits weer verhuisd naar Lopik, waar haar zonen Anthonie (& echtgenote Elizabeth Molenaar) en Servaas woonden. In de periode 1832-1835 woonden haar zoon Hendrik & zijn gezin ook in Lopik. Er zijn nu nog nakomelingen in deze regio.


Met dank aan Erica van Dooremalen (kadaster en archiefstukken Dordrecht) en Nelly Sonneveld (database- en kadastergegevens Verdwenen molens).



Referenties

(1) Website www.watwaswaar.nl met links naar de kadasterkaarten 1811-1832.
(2) Database van verdwenen molens: www.molendatabase.org .
(3) Inventarisatie van de Familie Search digitale microfiches: www.genver.nl.
(4) Webpagina van Anthonij Recourt: www.recourt.eu/index_bestanden/A61_Anthony1761.htm.
(5) Folio 35 uit het "Register van de Manspersonen die wegens krankzinnigheid of debauches ten laste van Stads Krankzinnig en Beterhuis binnen Dordregt voor 't geheel off ten deele zijn geconfimeerd beginnende met het jaar 1761" (1761-1804). Inventarisatie door Erica van Dooremalen. Dordrecht juni 2011. Bron: Erfgoedcentrum DiEP, Archief 22, Inventarisnummer 415 (weblink, zie nummer 9 in de lijst).
(6) Database van verdwenen molens, www.molendatabase.org nr.5854 "De Graanmolen".
(7) Burgelijke stand Huwelijk Nieuwpoort 1812, akte 4 (Familysearch weblink).
(8) Database van verdwenen molens, www.molendatabase.org nr.1850 "De Pauw".
(9) Database van verdwenen molens, www.molendatabase.org nr.2333 "De Zouw", de webpagina van Hendrik Recourt alias Rekoert. Jaarboek 2008 pp 231-232, Historische Vereniging Oud-Dordrecht.
(10) Database van verdwenen molens, www.molendatabase.org nr.1047 "Helpt Elkander".
(11) Burgelijke stand Overlijden Leksmond 1825, akte 10 (Familysearch weblink).
(12) Database van verdwenen molens, www.molendatabase.org nr.5686 "De Vier Gebroeders".
(13) Webpagina zoon Arij Rekoert : Het einde van de korenmolen in Ransdorp (1814). 


Toevoeging aan referentie 9: Artikel uit de "Dordrechtse Courant", 16 november 1839, blad 2.














Hendrik Recourt (49 jaar) was getrouwd met Barnerdina van Tricht (46 jr) en de 7 kinderen waren: Geertruij (20 jr), Gerardina (19 jr), Tonia (16 jr), Anthonij-Hendrik (13 jr), Gerardus (10 jr), Niesje (9 jr) en Anna Maria (1 jr)De oudere kinderen Francina (27 jr), Anthonie (26 jr) en Johanna (24 jr) waren al getrouwd. Niesje en Servaas overleden resp. in okt. 1829 (4 jr) en juli 1839 (6 jr). 

***