dinsdag 14 februari 2012

Jan van Boechout (alias Roechout) kwam uit Brabant en niet uit Vlaanderen.

In de blog van 22 januari is de optie besproken dat Jan (Johannes) van Boechout (alias Roechout) uit de regio Gent afkomstig was i.p.v. uit de regio Brussel. Immers, de oorkonde uit 1355 getranscribeerd door Charles Piot en vertaald door dr. J.C. Kort spreekt van Klarissa de Myrabile (ref 1,2 en 3). Jean Vilain, heer van Bouchaute bij Assenende, was getrouwd met Claire de Mirabelle. De vraag is dus: kwam Jan van Boechout uit Vlaanderen of uit Brabant? Het antwoord ligt waarschijnlijk in de overige personen die worden genoemd in de oorkonde omtrent de tienden van Baardwijk.










We lezen in het origineel en de vertaling dat de zuster van Jan van Boechout, Elisabeth, was getrouwd met Hendrik Quaribbe, na het overlijden van Willem, heer van Dongen, zoon van Willem van Duvenvoorde. Welnu, Hendrik Quaribbe alias Quarebbe wordt genoemd in een genealogie zoals vastgelegd door Alphonse Wauters (ref 4).




































De naam komt dus uit de Brabantse regio Brussel-Leuven (Kwerps-Erps). Hendrik Quaribbe vocht tijdens de slag bij Basweiler, net als Jan van Boechout uit Brussel, onder de Hertog van Brabant. Bewijs hiervan vinden we ook in andere werken (ref 5). 

In meerdere oude werken, waaronder de Diplomatum Belgicorum uit 1627, vinden we per periode een opsomming van edelen en ridders uit het Hertogdom Brabant. De hieronder weergegeven "Tabula Cortenberges", vermeldt de namen die de oorkonde van Kortenberg hebben ondergetekend (ref 6).




 


















Deze oorkonde uit 1372 stamt dus uit de periode van Joanna en Wencelas van Brabant.  De volgende namen komen voor:

- Joannes de Pollanen, dominus de Lecke & Breda
- Joannes de Boechout, Burgravius Bruxellensis
- Henricus de Quaderibbe, Dominus de Bierges

Deze namen staan ook gebroederlijk in de oorkonde omtrent de tienden van Baardwijk, waarna ook wordt verwezen in de Foeuda van Abt Mauri van der Heyden (ref 7). Dus, het is het meest aannemelijk dat Jan van Boechout, alias Roechout, uit Brabant kwam en Borggraaf van Brussel was. Overigens was Jan van Boechout pas vanaf 1362 Borggraaf en dus niet ten tijde van de Sint-Truidense oorkonde omtrent de tienden van Baardwijk (1355). 

Tenslotte is er nog een extra bevestiging gevonden van een deel van de hierboven beschreven verwantschappen in de "Notititia Ecclesiarum Belgii" en zoals ook vermeld in het werk van Constant Noppen (ref 8 en 9).



Genealogie Jan van Boechout (Bouchout) uit Brussel en directe familie (ref 8)


Jan van Boechout (Bouchout), borggraaf van Brussel vanaf 1362 was een zoon van Gilles II (Aegidius) van Boechout en had een zuster Elisabeth die was getrouwd met Willem van Duvenvoorde. Zijn oom was Jan van Boechout, heer van Humbeek (en Loenhout). De zoon van deze Jan, Daniel III van Boechout was een tijdgenoot van borggraaf Jan van Boechout en wordt vermeld in de Diplomata Belgica als "Daniel de Bochout, dominus de Hoenbeke & Loenhout" (hierboven pp 420, bovenaan).



Not. Eccles. Belgii pag 680 (ref 9)




Not.Eccles. Belgii pag 681 (ref 9)
  

  
In de Notitia Ecclesiarum Belgii wordt de oom van Jan van Boechout genoemd rond 1315 als "Ioannem de Bouchout Dominum de Loenhout, militim" (bovenaan pagina 680). In de NOTATIO (tweede paragraaf, periode ergens tussen 1345 en 1398) lezen we:  "Dominus Ioannes de Bouchout, filius (zoon) quondam Aegidij (Gilles) de Bouchout, militis, promisit Wilhelmino de Duvenvoirde, filio (zoon) Wilhelmi Domini de Oisterhout & Elisabethe ius uxori (zijn vrouw)" ...  


Samenvattend

Op basis van beschikbare literatuur zijn de relaties van heer Jan van Boechout (alias Dnm Jan van Roechout in de Foeuda) zoals beschreven in de Sint-Truidense oorkonde uit 1355, zoveel als mogelijk geverifieerd. Alles wijst erop dat hij borggraaf Jan van Boechout was en dus behoorde tot de heren van Boechout met hun waterburcht te Meise. Het is dus zeer waarschijnlijk dat Klarissa de Myrabile (echtgenote van Jan van Boechout in 1355) en Claire de Mirabelle (echtgenote van Jean Vilain, heer van Bouchaute regio Gent) twee verschillende personen waren!



Referenties

(1) RA Hasselt. Abdij van Sint-Truiden, oorkonde 705 (1355). 

(2) Cartulaires de L'Abbaye de Saint-Trond. Charles Piot. Tome 1. Cartulaire CCCXCVI. pp 526-532 (1870, Bruxelles).

(3) Ons Voorgeslacht Jaargang 41. dr. J.C. Kort.  Lenen van de Abdij St.Truiden in het Land van Heusden 1242-1627. (1986, Zuidhollandse Vereniging voor Genealogie). 

(4) Histoire des Environs de Bruxelles. Alphonse Wauters. Tome 3. La Seigneure de Quaderebbe. pp 196-200 (1855, Bruxelles).

(5) Annales de la Societe L'Archelogie de Bruxelles. Tome 11. J.Th. De Raadt. La Bataille de Basweiler (22 aug. 1397), Liste des Combattants du Duc Wencelas. pp 278-301 (1897, Bruxelles).

(6) Diplomatum Belgicorum. Libi Duo. Aubertus Miraeus. Caput XCVIII. Tabula Cortenbergenses 1372. pp 418-420 (1627, Brussel).  

(7) Leenregister "Foeuda cum ferie Vassalorium Exempte et Imperialis Monasterij St. Trudonis ord: St. Benedicti. D. Mauri vander Heyden, Abbatis (1707). RA Hasselt. Toegangsnummer 717, Inventarisatienummer 674. Folio 63: De Decima de Bardewijck.

(8) De heren van Bouchout en hun Waterburcht te Meise. Constant Noppen. Genealogie pp 38. (1991, Brussel).

(9) Notitia Ecclesiarum Belgii. Aubertus Miraeus. Duvenvordij varii ecclesiis benefaciunt. pp 380-381. (1630, Antwerpen).  

***