Alhoewel er sterke aanwijzingen zijn dat de Halense familie "van Roucourt" oorspronkelijk uit Sint-Truiden komt, is het harde bewijs nog niet geleverd. Daar is dus nog een taak te vervullen. Ik heb weinig tijd om naar het archief van Hasselt te reizen en vind het lastig om oude Vlaamse manuscripten snel te kunnen doorlezen. Ook is er in de jaren tachtig al heel wat gespeurd door verre verwant Johan Recourt om de link naar Sint-Truiden verder te onderbouwen. Dus .... een professioneel ingeschakeld (Flanders Roots) ter ondersteuning voor het mogelijk oplossen van deze moeilijke witte plek.
Bekend was:
Stamvader Dierick van Rockourt verkocht in 1623 een stukje land aan Jan Schipmans. Hij is twee keer getrouwd geweest met (i) Anna Stas, die in 1623 te Halen overleed en (ii) huwelijk in 1623 met Maria Claes. In het totaal 9 kinderen gekregen waarvan er 7 jong overleden. Eerste vermelding tijdens de doop van dochter Judith op 15 juni 1610. In 1637 was hij verantwoordelijk voor de belastingen ter verbetering van de dijken van de Demer (Halensbroek). In dat jaar is hij vermoord door soldaten van Oranje (Frederik Hendrik) uit Maastricht tijdens een nachtelijke plundering van Halen.
 |
| Frederik Hendrik van Oranje |
In de nacht van 10 juli 1637 viel het garnizoen dezer sterke (soldaten van de Frederik Hendrik van Oranje, Maastricht) bij verrassing in Halen, plunderde en roofde en wat goed was om nemen en staken verscheidene huizen in brand. Dirk van Roucourt, dat jaar ontvanger van de belastingen, die men sedert enige tijd op het Halen’s broek gesteld had, om de verbeteringen aan de dijken van den Demer te bekostigen, werd door de schelmen doodgeschoten, zijn kas ledig gestolen en zijn huis in assche gelegd. Getrouw het spreekwoord: 't is te laat den put gevuld als het kalf verdronken is, kwamen de kortzichtige Spanjaarden weer af om de stad te bewaren. Citaat uit "Kort overzicht van de Geschiedenis de Stad, P.J. Maas, 1877, onderwijzer te Halen.
Nieuwe informatie over Dierick van Roucourt
En dan de nieuwe aanvullingen tot nu toe. Ik sluit "snapshots" van de documenten bij.
In 1627 is Dierick van Roucourt getuige bij het transport van een huis in Halen. De transcriptie van het volledige document:
Attestatie
Wij Peter de Bruyn ende Andries Standaerts doude borgemeesteren Frans Loijcx ende jan Machiels
schepenen der stadt van halen certificeren attesteren ende verclaeren gelijck wij sijn certificerende attestterend ende verclaerende mits desen voor die oprechte waerheijt ter ernstigen versueck requisitie ende instantie van Christoffel vanden Vinne leutenant meyer, als dat voor ons gecompareert sijn Dierick van Roucourt end Gillis Raymakers die welcke hebben verclaert gelijck sij verclaeren mits desen present bijede aen geweest te sijn als wanneer Gillis van Binckum Jan Raijmakers ende Willem vanden Vinne henne actie ende gerechtichheijt die sij tsamen hadden aen huijs ende hoff genaempt het hert naest den pellicaen tot Halen aenden merckt hebben overgetransporteert ende gecedeert tot behoeff van Christoffel vanden Vinne ende dat geleden over die drij jaeren ten huijse van Jan Raijmakers tot Velpen int paenhuijs rechts te vooren alleer die contagieuse siechte was gecomen ten huijse Jan Raijmakers voorschreven des toirconden soo verclaeren wij justicien boven genoempt die verclaeringhe wes voorschreven es allsoo voor ons geschiet te sijn hebben onsen gemeijnen der stadt van halen segel hierop spardum doen drucken ende bij onsen secretaris laten ondertekenen den
XXIIII Aprilis anno 1627
Dierick van Roucourt treedt in 1627 op met andere in de naam van Peter de Bruyn de oude , die rentmeester was van Thienen bij overdracht van een huis gelegen binnen de stad van Halen Jan van sint Stevens den jonge ende Peter de bruyn doude. De transcriptie van een deel van het document:
Wij Willem Vlemincx , Cornelis de Bruyn ende Peter de Bruyn den jonge lathen van sijne con: mat. Int quartier van Halen , Willem Vlemincx ende Peter de Bruyn den jonge voorschreven lathen inden hoff van Vlierbeeck tuygen end doen condt dat voor ons en voor Dierick van Roucourt inden naem van Peter de Bruyn doude rentmeester substituyt des rentmeesters van Thienen ....
In 1633 blijkt Dierick van Roucourt concierge van de burgemeester en schepenen van Halen te zijn geweest. De transcriptie:
Wij meyer Borgemeester ende Schepens der stadt van halen certificeren attesteren ende verclaren gelijck wij sijn certificerende attesterende ende verclarende mits deses voor die gerechte waerheijt als dat Dierick van Roucourt is der Borgemeester ende schepenen der voorschreven stadtHalen concherge alleenlijck die seve dienende in alle sacken die der voorschreven stadt sijn aengaende ende voor borgemeester schepenen ende raedt der selver stadt moeten gepasseert worden welck voorschreven borgemeester schepens ende raedt hij tot dijns eynde alleenlijck convoceren ende vergaderen soo dickwijls als die occurrerende saecken tselve sijn verheijschende welck voorschreven ampt ende dienste hij ons heeft gedaen bedient ende gecontinueert over die drij jaeren sonder dat hij int minste eenighe anderen dienst doet oft gedaen heeft aenden meyer tgene sijne officie alleen soude moegen aentrekken oft dependeren ende wandt -------- ende reddelijck es in alle rechtverdighe saecken der waerheijt getuygenisse te geven besonder des versocht sijnde soo verclaeren wij justicieren alles tgene was voorschreven is alsoo waerachticg te sijn Des toorconden hebben wij dese bij onsen gesworen secretaris doen schrijven ende laeten onderteekens ende onses gemeijns ampts der stadt van Halen segele hierop spatium doen drucken den XXVII Augusti 1633.
In 1648 worden de erfgenamen van stamhouder Dirk genoemd bij het ontvangen van erfrechten. De transcriptie:
Die Stadt Halen
mr Joris Waijen
VJ Aprilis 1648
Wij Christofel Raets , Peeter de Bruyn den jongen schepenen der stadt van Halen , tuygen ende doen condt dat voor ons ende voorden meyer der hoven van Snt Lambrechts tot Luydick in hennen hoven tot Halen gelegen es gecompareert Peeter de Bruyn d'oude ende Anton Dalen beyden respective Borgemeester der voorschreven Stadt den welcke vuyt cracht ende naer vermogen vande primlogien der selven stadt ontfangen ende daer nae opgedraegen den meyer voorschreven inde handt selver hoffstadt met sijnder app----- daer eertsdij een huys opgestaen heeft , gestaen ende gelegen binnen die selve stadt inde Nederstraet , regenoeten Tsheerenstraete , eerve Jan Smollaerts ten tweedere d'erfgenamen Jan schepmants , Jans soen ter derdere ende de stadt van Halen , -------- ter vierder sijden , vonnislijck met halmen ende monde daer op verthijnende resignerende inden naem toirboir ende tot behoeff van mr Jans Waijen ende sijne naecomelingen ende ------- es den voorschreven Joris ende sijne naecomelingen daer inne gegicht ende gegoedt met allen manieren ende solemiteiten van recht daer toe gerequireert gelovende dopdraegeren is dijer qualiteijt warant warander ende d'erffen voorschreven op des heeren grontchijnsen ende voorts sijnde die voorschreven hoffstadt alnoch belast met ses guldens vijff stuyvers 'tjaers aen die sellesusteren tot Diest den penninck sesthien ende voorts alnoch aen d'erffgenamen Dirick van Rockourt sal betalen der werdde van twee pattacons eens ende dat vo---- die cuer? Werdde somme meer --- conditie dat den selven Joris Waijen alle verloepen van de rente voledich wel sal schuldich ende gehouden sijn afftedoen off in dit ---- als den selven mr die voorschreven sellesusteren tot Diest in accorde ge--- alshoijck sal schuldich sijn van gelijck alle verloopen chijnsen te betaelen soude selve bevonden talen werdde, des toerconde soe hebben wij schepenen voorschreven ont geme ----- van Halen segelen dese letteren aengehangen den VJ aprilis 1648
Dese gichte es insgelijcx gedaen onder den hoff van ---------coram Cornelis de Bruyn
meyer inde voorschreven hove Christoffel Raets ende Peeter de Bruyn den jonge , laten op datum ut supra
Een naamvariant Roekaerts blijkt in 1666 te Kortessem (ten Zuiden van Hasselt) genoemd te worden. Tonis Roekaerts betaald zijn cijns af.
Tonis Roekaerts ante Hans Craels Lambrecht Cluckaerts van het woesten hoeftken aen die steijner steech ghelegen ende is reg(enot)en ter eender nae die heerbaen borgm(eest)er Jan van Mansoven nae vrimmertinghen Willem Rijckmans ende Tonis selver nae Diepenbeeck ter vierder seijden
XVIII II cap:
III dinst
ende is keurgoet
solvit Tonis Roeckaerts 1666 --------
solvit =afbetaald
In het RA Hasselt is ook een document opgespoord uit 1670 waarin Frederick Roeckarts wordt gemeld als een regenoot (naaste buur) van een erve te Oirbeek bij Tienen. Deze Fredrick vinden we ook in het overzicht dat ik in het verleden van Michael Roekaerts heb ontvangen: "1654, Federick Roeckaerts wordt beklaag door de erfgenamen van Andries Bosmans den Putfof te Oirbeek (Tienen). Catharina Bosmans (1641) was gehuwd met Roeckaerts, wonende te Oorbeek" De transcriptie van het document hierboven:
Anno dusent ses hondert ende seventich den eersten dach des maents octobris is voor mij Paulo van
Nuffel notario bij de raedt van Brabant geadmitteeert personelijcken gestaen Anthoen Hesta en Anneke sijne dochter die welcke hebben in huringe genomen gelijck sij nemen midts desen in naeme van den clooster St Marien Rode als Rottem van die eerweerdige vrauwe Joanna Abdisse des godtshuys voors(chreven) drij stucken erfven oft landts t samen ses dachmael waer van een stuck gelegen is op den afsaet( = uitsprong ) groot drij dachmael regenoeten den heer van Rijckel ter eene Frederick Roekaerts ter andere die pastorije van Oirbeke ter derder end Anthoen hesta ter vierder die Heer baen van Thienen int middel daer door gaende item twee dachmael landts gelegen op die rotte regenoeten tclooster van Vlierbeek ter eendre Carle Meijs ter andere die heeren Bogarden ter andre en die erfg(enamen) van Herberghe ter vierder zijden item een dachmael lants gelegen aen tcruijsken regenoeten tclooster van Vlierbeek ter eendre den heere van Rijckel in drij andre zijden ende die heer baen naer Thienen int middel daer door gaende in eenen tooste oft termijne van ses naest komende jaeren waer van deersten sal sijn nu st. Andriesmisse naest komende 1670 ende eijnde 1671 ende soovoorts van jaere tot jaere belovende alle en iedere jaer daer voor te betalen thien halster coren ende vijff halsters terfve thiensche maete goet en leverbaer coren ende tselven is leveren oft doen leveren op sijnen last ende cost op den tijt door ons eerweerdighe mevrau te limiteren tot in den dorpe van Oplinter belovende hij Anthoen te dragen sonder daer voor iet tcorten aen sijn pacht alle ordinarisse ende extraordinarisse soo van dorpe als lants lasten gestelt oft te stellen ende waert saecke eenigen hagelslach onweder oft heijrcracht geviole te comen sal den pachter gehhouden sijn daer van binnen vier daghen naer eerwerdighe vrauwe abdisse die wete oft conde te doen om den schaede te doen visiteren item sal den pachter gehauden sijn die wegen en straeten te maecken ende die graechten oft rioelen te schieten op sijne .-- off ende waert saecken den voorschreven pachter in gebreke bleve n(i)et op te betalen sal die hure geexpireert wesen ende sal tclooster die voorschreven landen aen een ander mogen verhuren sonder teghen seggen van iemander Ende tot verbintenisse der voorschreven conditie is hij Anthoen Hest verobligerende sijnen peroon ende goederen hebbende ende toekoemende alles onder volontaire condemnatie inden raede van Brabant oft elders consenterende in realizatie approbatie ende renovatie desens voor alle hofen ende rechten constituerende tot dijen eijnde omnes et singulos thoonder desen simul et coram quem libet in solidum actum binnen t voorschreven clooster ut supra
Quod attestor P. van Nuffel
not(ari)s bij den raede van
Brab(ant) geadmutteert
Hieronder een geografisch overzicht. Tienen ligt hemelsbreed 20 km ten zuiden van Halen en 15 km ten westen van Sint-Truiden (de basis van de familie Rouckaerts alias Roeckout alias vanden Rouchout alias van Roechout etc).
Anno dusent ses hondert ende seventich den eersten dach des maents octobris is voor mij Paulo van
Nuffel notario bij de raedt van Brabant geadmitteeert personelijcken gestaen Anthoen Hesta en Anneke sijne dochter die welcke hebben in huringe genomen gelijck sij nemen midts desen in naeme van den clooster St Marien Rode als Rottem van die eerweerdige vrauwe Joanna Abdisse des godtshuys voors(chreven) drij stucken erfven oft landts t samen ses dachmael waer van een stuck gelegen is op den afsaet( = uitsprong ) groot drij dachmael regenoeten den heer van Rijckel ter eene Frederick Roekaerts ter andere die pastorije van Oirbeke ter derder end Anthoen hesta ter vierder die Heer baen van Thienen int middel daer door gaende item twee dachmael landts gelegen op die rotte regenoeten tclooster van Vlierbeek ter eendre Carle Meijs ter andere die heeren Bogarden ter andre en die erfg(enamen) van Herberghe ter vierder zijden item een dachmael lants gelegen aen tcruijsken regenoeten tclooster van Vlierbeek ter eendre den heere van Rijckel in drij andre zijden ende die heer baen naer Thienen int middel daer door gaende in eenen tooste oft termijne van ses naest komende jaeren waer van deersten sal sijn nu st. Andriesmisse naest komende 1670 ende eijnde 1671 ende soovoorts van jaere tot jaere belovende alle en iedere jaer daer voor te betalen thien halster coren ende vijff halsters terfve thiensche maete goet en leverbaer coren ende tselven is leveren oft doen leveren op sijnen last ende cost op den tijt door ons eerweerdighe mevrau te limiteren tot in den dorpe van Oplinter belovende hij Anthoen te dragen sonder daer voor iet tcorten aen sijn pacht alle ordinarisse ende extraordinarisse soo van dorpe als lants lasten gestelt oft te stellen ende waert saecke eenigen hagelslach onweder oft heijrcracht geviole te comen sal den pachter gehhouden sijn daer van binnen vier daghen naer eerwerdighe vrauwe abdisse die wete oft conde te doen om den schaede te doen visiteren item sal den pachter gehauden sijn die wegen en straeten te maecken ende die graechten oft rioelen te schieten op sijne .-- off ende waert saecken den voorschreven pachter in gebreke bleve n(i)et op te betalen sal die hure geexpireert wesen ende sal tclooster die voorschreven landen aen een ander mogen verhuren sonder teghen seggen van iemander Ende tot verbintenisse der voorschreven conditie is hij Anthoen Hest verobligerende sijnen peroon ende goederen hebbende ende toekoemende alles onder volontaire condemnatie inden raede van Brabant oft elders consenterende in realizatie approbatie ende renovatie desens voor alle hofen ende rechten constituerende tot dijen eijnde omnes et singulos thoonder desen simul et coram quem libet in solidum actum binnen t voorschreven clooster ut supra
Quod attestor P. van Nuffel
not(ari)s bij den raede van
Brab(ant) geadmutteert
Hieronder een geografisch overzicht. Tienen ligt hemelsbreed 20 km ten zuiden van Halen en 15 km ten westen van Sint-Truiden (de basis van de familie Rouckaerts alias Roeckout alias vanden Rouchout alias van Roechout etc).
Zijn er op dit moment nog meer mogelijke sporen naar Tienen of Frederick? Wellicht de volgende:
Bij de doop van Maria Roucourt op 3 april 1664 te Halen (generatie 2, vader Tilmannus Roucourt ) wordt F. Roucourt genoemd, wellicht is dit Frederick Roeckaerts? Een andere "F" is op dit moment onbekend. [toevoeging 2012: het is J.Roucourt en de J staat voor Johannes, zie de blog 28-1-2012]
Bij de doop van Catharina van Roucourt op 24. nov. 1666 (ook generatie 2, vader Tilmannus Roucourt) wordt Catharina van Arnem als doopmeter genoemd. Zij is waarschijnlijk Catharina van Arnhem die toen als burgemeestersvrouw in Tienen woonde. Over deze Catharina kreeg ik in het verleden van Daniel Peeters de volgende info: Catherine van Arnhem huwt in 1640 met Pierre Germain Hugo, Burgemeester van Tirlemont of Tienen en hun kinderen zijn in Tienen geboren (periode 1650-1655). Haar vader Laurent II van Arnhem is geboren op 19 juni 1592 in Herck de Stad. De grootvader van Catherine van Arnhem Lauren I, was Mayeur (burgemeester) van Herck de Stad. De zus van Catherine van Arnhem, Anna Marie van Arnhem, vrouwe van Lantwyck huwt te Donk bij Herck en is bovendien begraven in de kerk van Halen, X 28 october 1648 Donk, + 2 oktober 1665, een zoon van Anne Marie van Arnhem, geboren te Halen wordt burgemeester te Halen.
Het tijdsbeeld van Tienen in de tweede helft van de 16de eeuw.
Wat ik me altijd meteen afvraag is waarom er een eventuele verhuizing zou hebben plaatsgevonden? Past dat in het tijdsbeeld? Welnu, op de website van de stad Tienen staat een mooi stukje historie, geschreven door Lutgar Vrancken. Willem van Oranje verontrustte in de 16de eeuw de Zuidelijke Nederlanden en zeker ook Tienen.
 |
| Willem van Oranje |
"De turbulente gebeurtenissen kenden hun weerslag in Tienen. In 1568 viel Willem van Oranje met een leger opstandelingen de Nederlanden binnen. Deze datum wordt algemeen beschouwd als de aanzet van de Tachtigjarige Oorlog. In oktober van dat jaar rukte hij naar Tienen op. In een eerste poging om de stad te veroveren, werd hij teruggeslagen door de Tienenaars die bijgestaan werden door een Spaans garnizoen. In 1572 slaagde hij er via een list toch in om de stad in te nemen. In december van datzelfde jaar was Tienen echter opnieuw in Spaanse handen. Dit scenario zou zich, zwaar tot ongenoegen van de plaatselijke bevolking, in de loop van de 16de eeuw meermaals herhalen. Meestal ging de inname van de stad immers gepaard met baldadigheden, plundering en brandstichting. Hongersnood ten gevolge van een mislukte graanoogst en epidemieën veroorzaakt door chronische ondervoeding kwamen de ellende nog versterken. Tienen bevond zich op het einde van de eeuw in een diep dal. Troepen van beide kampen lieten de streek totaal ontredderd achter. Vele inwoners emigreerden dan ook naar veiliger oorden. Niet alleen reguliere troepen maar ook losgeslagen muitende legerbenden overrompelden de stad en haar omgeving"
Dus, het zou in het historisch tijdbeeld van Tienen passen dat Dirk van Roucourt tegen het eind van de 16de eeuw zijn heil heeft gezocht in Halen. Als het zo is gelopen zijn de Oranjes een rode draad in de vroege familiegeschiedenis ......We zullen zien hoe één en ander zich verder ontwikkeld.
