zaterdag 2 oktober 2010

Kasteel Trokaert, Troeket (Het Roekhout) te Ulbeek.

In mei 2010 kreeg ik van dhr. Billen een mooie foto toegestuurd van het kasteel Trokaert te Ulbeek.  In het dialect wordt dit "Troeket" dus het Roekhout genoemd. Ulbeek  ligt ongeveer 10 km ten oosten van Sint-Truiden.



 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wellicht een relatie met de familie "vanden Rouchout" alias Roechout (zeg Roekhout) uit Sint-Truiden?
 
  • Toen ik afgelopen week nog eens mijn stukken doorging, kwam ik bij het overzicht van de lenen van de Abdij van Sint-Truiden zoals opgesteld in 1706 door Abt Mauri van der Heyden. Er gaan 2 pagina's over Berlingen en dat ligt ook in de gemeente Wellen!
    Pagina 1:

De Latijnse tekst die boven aan de pagina staat met een voorlopige vertaling:

Berlingen (Ingelinge).
De Virginti Octo Virgatis  =(?) Van de 28 oppervlaktemaat(*1)
ex  = (?) betreffende
Tribus Bonuarijs vel circiter quondam pastua et vivariurum nunc pratie =(?) Drie landerijen/hoeves (*2)waaronder in de omgeving een weide en een bewaarplaats voor levende dieren dat nu een weiland is.

(*1) ik vond een link waaruit blijkt dat Virgatis een soort oppervlaktemaat is: 1 virgatis is 30 - 40 hectare. 
(*2) bonarijs: een goed, een stuk land met een hoeve erop?


Pagina 2:


Berlingen (Ingelingen)

De Quinque florensis currentibus facientibus =? Over de transactie van de vastgestelde (gewaardeerde) vijf florijnen  
duos et dimidium floritt annue =? waarvan 2,5 florijn jaarlijks 
super .3. bonuarijs vel circiter nec non 12 Virgatis in
Ingelingen. =? bovenop de drie heerlijkheden zonder de omgevende 12 "oppervlaktemaat"  te Ingelingen (want die cijnsen worden reeds op de eerste Berlingen pagina behandeld)

Als ik het goed vertaal betreft het een extra cijns op de 3 huizen en landerijen die ook in het eerste deel worden genoemd. Het kan ook zijn dat er gescheiden cijnsen waren voor de huizen en de landerijen? 




  • Daarnaast is er nog een link "van Rouchout" met Ulbeek en vond ik de volgende publicatie:

Nijssen Rombout. Inventaris van het archief van de Schepenbank (1568-1792) en van het Laathof van Rouchout (1582-1769) in Ulbeek. Rijksarchief te Hasselt 2007. II-2d/1317

Deze ga ik natuurlijk bij het volgende bezoek aan het RA Hasselt bekijken.
 

Dhr. Billen heeft deze week nog extra informatie aan mij toegestuurd over het goed Trockaert te Ulbeek, dat afkomstig is van een handschriftje van de voormalige onderwijzer Robert Craeybeckx van Ulbeek.


"Het kasteel, oorspronkelijk gegroeid uit het cijnshof Roekhout, ligt in een bosrijk en mooi park, omgeven door een Franse tuin met watergrachten. Het witgeverfde bakstenen kasteel is rechts geflankeerd door een ronde toren met spits. De oudste delen van het gebouw dateren dateren uit de 16de en 17de eeuw. De basis van de toren lijkt echter nog ouder te zijn. In de 17de en 18de eeuw bevatte dit kasteel een goed met bijbehorigheden van 20 bunders gronden die meestal leengoederen waren. De oudst gekende eigenaar was Nicolaes de Vocht, die in alle akten voorkomt als "joncker". Ook werd hij heer van Berlingen genoemd. Hij huwde Elisabeth van Rijckel en stierf in 1632. De zoon huwde met Maria Spriwaerts. Zij bewoonden het kasteel met hun 8 kinderen. Hij stierf in 1648, zij in 1673. Laurent-Isidoor de Vocht, de zoon, huwde met Sybille de Aert de Lothum. Hij overleed in 1694. Er waren 6 kinderen allen geboren te Ulbeek. Jean Theodoor de Vocht huwde Agnes Margaretha Lintjens. In 1734 verkopen zij voor 10500 Florijnen het kasteel aan Jeanne Gobert, gravin d'Aspremont-Reckheim. Deze verkoopt het verder voor 11000 fl. aan Richard Pierson, een Engelsman. Zijn zoon Patrice-Richard erft het goed in 1739."

P.S. In Ulbeek had men drie cijns- of laathoven : Trockaert, Aldenhoven en Landris, Langdries of Langendries. Opvallend is ook dat in Berlingen een hof van Aldenhoven was. Schijnbaar waren Berlingen en Ulbeek nauw verweven. De tekst van Berlingen die je me doorstuurde vermeldt in 1558 een zekere Herman van Langhes (Langdries?), momber van Maria van den Rouchout. De Kastelen Langendries en Trockaert lagen nauwelijks één kilometer van elkaar verwijderd. Link ...

Dat zou zeker kunnen. Als ik het goed bereken is 28 virgatis (leenboek Abdij van Sint-Truiden) ongeveer 8 tot 10 vierkante kilometer en dat zou zowel Ulbeek als Berlingen omvatten. Wellicht was het totale gebied vroeger een leen van de Abdij van Sint-Truiden, historisch verdeeld in 3 gebieden en dus 3 cijns/laathoven?

Op 7 oktober 2010 heb ik een mooie aanvulling uit Wellen ontvangen:

Ik denk dat het raadseltje "Ingelingen" opgelost is. Engelingen, Ingelingen of later nog Eggelingen was een "dépendence" van Hoepertingen.


Hoepertingen ligt tegen Berlingen en Ulbeek. Sedert de 13de eeuw hoorde Hoepertingen toe aan de heren van Heeswijk nabij Den Bosch (stam van Benthum). In de 17e en 18e eeuw was Hoepertingen één der redemptiedorpen; het behoorde tot 1795 toe aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Berlingen was daarentegen tot 1616 in het bezit van de bisschoppelijke tafel van Luik. Daarna werd het in pand gegeven aan Nicolaes de Vocht en later aan de families Omalia (d'Omal), Wanzoule en de Sluse. De laatste vrouwe van Hoepertingen was dan ook weer een de Sluse. Sedert 1616 was Hoepertingen in het bezit van deze familie. Ulbeek was oorspronkelijk een allodiaal goed van de Prinsbisschop van Luik en het werd in 1067 reeds geschonken aan het kapittel van O.L.V. van Hoei. Dit bleef zo tot aan de Franse revolutie.

Ik heb een sterk vermoeden dat de landerijen van Langdries en Trockaert grensoverschrijdend waren Berlingen, Hoepertingen en Ulbeek grenzen immers aan elkaar.

http://belgica.kbr.be/nl/coll/cp/cpFerrarisCarte_nl.html als je deze link volgt ga je een leuke zoektocht tegemoet, kies kaart 150 (St Tron) en zoom maar in. In Ulbeek zal je het kasteel van Trockaert terugvinden alsook de Borgt, de woonst van de heren van Landries.

Wat een mooie toevoeging. Dank je wel Jo!