maandag 22 februari 2010

Het mysterie "Boechout" versus "Roechout", wat zeggen de familiezegels?

Verder speuren naar een mogelijke relatie tussen de namen Rouchout en Bouchout in Sint-Truiden. Abt Mauri van der Heyden meldt in zijn leenregisteroverzicht van 1707 de naam Johannem (Jan) van Rouchout in de periode 1358-1389. In het begin van de volgende eeuw volgen Robert-, Johan-, Wouter- en Hendrik van Rouchout. In de kroniek van Sint-Truiden en het oorkonden overzocht van Piot wordt in de 14de eeuw de naam "Bouchout" gemeld en is de naam "Rouchout" niet terug te vinden. Zijn het 2 verschillende families en heeft abt Mauri zich vergist?




























D: Joanni de Rouchaut ontvangt in 1359 de tienden van Bardewijk voor het altaar van de Abdij van St.Truiden, aldus het leenregister van Abt Mauri van der Heyden in 1707. In de Kroniek van St.Truiden wordt bij dezelfde gelegenheid Domno Johanni "de Boechout" genoemd. Heer Jan van Rouchaut (alias Rouchout) en heer Jan van Boechout (alias Bouchout) lijken dezelfde persoon....  


Of is de familienaam veranderd van Boechout naar Roechout? Immers, rond 1420 wordt gesproken over de erven "van Roechout", dus de familie was toen al een of meerdere generaties in Sint-Truiden.



















Boven: uit de periode 1426 - 1427 zijn er 3 oorkonden (landkommanderij Ouden Biezen) bekend die een regeling treffen naar aanleiding van de geschillen over de nalatenschap van de ouders van Robert, Wouter en Johan (Jan) van den Roechout en schoonbroer Michel Sgroets.
Onder: de vroegst-bekende Nederlandse spellingen van de familienaam "van den Roechout" (periode: 1400-1426)  








Wellicht dat een vergelijking van de familiezegels/wapens meer inzicht biedt? Weer naar mijn privilege abonnement van Geneanet, waar het werk van Jean-Theodore de Raadt uit het eind van de 19de eeuw is in te zien. Hij heeft een grote verzameling aan familiezegels beschreven.

      













Dit werk heb ik al eens geraadpleegd voor het "Rouchout" zegel. Het waarschijnlijke familiewapen dat gebaseerd is op het wapen van Hamal. (als je op de figuren klijkt, worden deze vergroot weergegeven; terug naar de BLOG tekst met het linkerpijltje)












Net als een aantal andere families bestaat de hoofdcomponent van het familiezegel uit de vijf ruiten van de adelijke familie Hamal. De familie Rouchout heeft waarschijnlijk als vazal in Sint-Truiden een variant (ander kleurenpatroon) van het Hamal zegel aangenomen. Immers, dan wist men waar je bijhoorde. In deel 3 van het werk van De Raadt staat op pagina 280 het zegel meer in detail beschreven. Als voorbeeld is het zegel van Robert van den Rouchout genomen. Hij was rond 1480 wethouder (schepen) van Sint-Truiden. We weten dat het wapen al eerder in de 15de eeuw werd gebruikt (zie de website op de Rouchout pagina). 




















Onder de beschrijving van het Rouchout zegel, staat het zegel van Willem Rouckhoudt uit 1700. Hij was wethouder van Vilvoorde. "Vijf vogels (3+2) en boven getralied". Weinig overeenkomst met het Rouchout zegel dus.
Boven de beschrijving van het Rouchout zegel wordt Jean Rouc alias Roeck gemeld. Hij was verbonden met de abdij van Nazareth in de buurt van Lier. Zijn wapen is verdeeld in twee vakken: de eerste met een Chevron en de tweede met de letter "n" . 

Er wordt verwezen naar Bouchout ('voir Bouchout'). Interessant, wat heeft "Rouc" met "Bouchout" te maken?


Hierboven waarschijnlijk de verwijzing uit deel 1 op pagina 307 (Jean Rouc)waar De Raadt op duidt: Jean Bouchout, heer van Caster, Rumbeke en Claerhout in 1514. Ook een Chevron als basis in het zegel. 

De lijst van Bouchout zegels blijkt behoorlijk lang (deel 1 pagina 304 en 307). We vinden twee zegels die verwant zijn aan het "Rouchout" zegel en ook de "vijf ruiten van Hamal" bezitten.


   











Daniel van Boechout, pachter/leenman van Jan van Hamal te Mielen boven Aalst in 1474 (omgeving Sint-Truiden). Henri van Bouchout, gevangen tijdens de slag bij Basweiler onder heer van Linter in 1374.

Het rijtje "van Bouchout" familie leden is veel langer en we pikken er nog twee uit.













Daniel en Jan (bastaard) van Boechout, die ook beiden gevangen zijn genomen tijdens de slag van Baesweiler in 1374 (1371?). De basis van hun wapen/zegel is een kruis. Dit is het meest bekende wapen van de familie Bouchout.

Wat betreft "Jan de bastaard" lezen we op de website van Patrick Relegem het volgende: (citaat)

"Jan Van Bouchout de laatste "Van Crainhem" gehuwd met Joanna Van Hellebeke, die hem echter geen kinderen schonk. In 1371 voerde hij de Brusselaars aan in de slag van Basweiler. Hij liet ettelijke bastaards na, waaronder:
- Lonys Van Bouchout, aan wie hij Relegem schonk.
- Geeraert Van Bouchout, Heer van Raemdonck (ontving 't hof ten Bossche te Raemdonck)
- Gertrude Van Bouchout.
- Jan Van Bouchout, die te Meise woonde.
- Laureis Van Bouchout, deken van Sint-Goedele.
- Gielis Van Bouchout, die een dochter huwde van Gielis De Busco (Van Den Bossche).
- Catharina Van Bouchout, kloosterzuster te Oudergem.
- Elisabeth van Bouchout, kloosterzuster te Leliëndal bij Mechelen.

Vermits kloosters geen mannen leverden voor de strijd, moesten zij zorgen voor vervoerwagens en voor het proviand. Ze moesten ook aan de aanvoerders van de troepen gastvrijheid schenken, en daarover was het dat Lonys toezicht moest houden. Lonys van Bouchout huwde Elisabeth Boote, dochter van Amauric Boote, een rijke Brusselaar die als handelaar fortuin had gemaakt. Amaury kocht o.a. 160 bunders grond te Sterrebeek waarop hij een kasteel bouwde, het slot van Sterrebeek. (uit Stootboek) Hij werd eigenaar van het kasteel Horst te Sint-Pieters-Rode en van de Heerdij van Loupogne. Zo kocht Boote o.m. ook een versterkt slotje of Klein Kasteeltje genoemd. Dat werd later een kazerne, en is bij velen onder ons nog bekend in verband met hun legerdienst. Hij was ook een dapper strijder en steeds bereid om zijn vorst te verdedigen. In 1356 werd hij door de Mechelaars gevangen genomen. (Valerius Mechelse kronijcke blz. 140)" (eind citaat)


















In de oudste leenregisters van Brabant (1320-1350) komen ook "van Bouchout" leenmannen voor. Deze leenregisters zijn geinventariseerd door Louis Galesloot in 1865. Het betreft zowel (militair) Daniel, Egidius als Johannes van Bouchout.














Het betreft lenen te Sterbeek, Zaventhem, Werde en Steenhuffel (waar ook het gerenoveerde "Palm breweries" kasteel Diepensteijn staat). Daniel woonde in de parochie van Wemele (Wemmel), niet ver van Meise en Relegem


Samenvattend:

- De verwijzing van de Raadt van "Jean Roec" naar Jean Bouchout is interessant. Wellicht kwam de verandering van een B naar een R meer voor.
- Er blijken "van Bouchout" familieleden te zijn die net als "van Rouchout" het wapen van Hamal droegen. Er zijn veel sporen terug te vinden van de Brabantse familie "van Bouchout" in de 14de eeuw en eerder.
- Tot nu toe geen sporen "van Rouchout" in de 14 de eeuw, behalve dan bij Abt Mauri van der Heyden. Het wapen van "Willem Rouckhoudt" uit 1700 toont geen gelijkenis met "Bouchout" en "Rouchout" vertegenwoordigers.

Dus op basis van deze zegel gegevens lijkt de familie "van Rouchout" meer verwant met "van Bouchout" dan met "Rouckhoudt".